جهش ویروس ها به ایران - وبلاگ آژانس الکترونیکی

به گزارش وبلاگ آژانس الکترونیکی، روز سیاه کرونا، حالا ترجیع بند آمارهای روزانه شرایط ابتلا و مرگ و میرهاست. هر روز رسانه ها به پیوست همین ترجیع بند تلخ به انعکاس خبرهای روزانه می پردازند. دو روز پیش رکورد تعداد قربانیان روزانه طی همه ماه های آغاز این فراگیری شکسته شد و 496 نفر جان عزیزشان را از دست دادند؛ آن هم در حالی که کمتر از یک ماه پیش تعداد قربانیان کرونایی در ایران دورقمی بود، جایگاهی که حالا به رویا می ماند. این فرایند اما قرار است تا کجا ادامه پیدا کند؟

به گزارش وبلاگ آژانس الکترونیکی به نقل از روزنامه وبلاگ آژانس الکترونیکی، چطور باید این فرایند افسارگسیخته مهار گردد؟ تا کجا می توانیم همه بار اشتباهات را به عدم رعایت پروتکل های بهداشتی از سوی مردم گره بزنیم؟ تا کی می گردد ستاد ملی مقابله با کرونا از اتهام سوءمدیریت هایش در شکل گیری شرایط موجود شانه خالی کند؟ اصلا حالا ما با نزدیک به 500 کشته روزانه کجای موج چهارم قرار داریم؟ هفته پیش و در روزی که 405 قربانی کرونایی داشتیم، علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اظهار داشت: هنوز به قله موج چهارم نرسیده ایم.

دیروز ایرج حریرچی، معاون وزارت بهداشت گفت: کشته های روزانه تا 700 نفر در روز هم خواهد رسید. در این میان تاریخ هایی هم برای سرانجام این کابوس اعلام شده؛ تاریخ هایی که البته بیشتر به گمانه می ماند.

سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا 29 فروردین گفت،پیش بینی می کنیم که هفته آینده به قله می رسیم به این مفهوم که امروز که هشتم اردیبهشت است باید به قله موج چهارم رسیده باشیم. اما دیروز معاون درمان وزارت بهداشت برای سرانجام کابوس موج چهارم تاریخ دیگری را بیان کرد او گفت: خبر بد این است که حداقل تا دو هفته آینده فرایند مرگ و میر صعودی خواهد بود.

در این میان کشتار کرونا در هند به رسانه های ما هم کشیده شده، مرگ روزانه بیش از 2000 نفر در این کشور باعث شده وزیر بهداشت و درمان درخواست قطع پروازهای ایران به پاکستان و هند را داشته باشد تا تجربه تلخ چین و انگلیس دوباره تکرار نگردد اما حالا آن طور که سعید نمکی می گوید، هم ویروس کرونای جهش یافته در آفریقای جنوبی به جنوب ایران رسیده و هم در یکی از شهرستان ها بعضی شهفرایندان هندی به کرونا دچار شده اند.

کشته های داخلی ویروس های خارجی

در حوزه مرگ و ابتلا همچنان در حال صعودیم، هر چند احتمالا باید شادمان باشیم که قربانیان دیروز ما با 34 نفر کاهش نسبت به دو روز پیش به 462 نفر رسیده، 462 جان عزیزی که از دست رفته است. خبرها اما شادمان نماینده نیست، سعید نمکی می گوید، صدای پای کرونای هندی به گوش می رسد و البته بدتر این که پای کرونای آفریقایی هم به ایران باز شده است.

چند ساعت بعد از این حرف های وزیر بهداشت اما معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار بوشهر اطلاع داد: از 19 شهفرایند هندی که روز یکشنبه به این استان آمدند و در دو گروه هشت و 11 نفره در دو مهمان پذیر ساکن شدند، تست کرونای هشت نفرشان مثبت اعلام شده است.

با این حساب حالا ایران در حالی روزانه نزدیک به 500 کشته کرونایی دارد که اعلام شده کرونای هندی و آفریقای جنوبی هم در ایران دیده شده است و همه اینها در حالی است که هم وزیر بهداشت و درمان و هم بسیاری از کارشناسان حوزه بهداشتی اعلام نموده اند ما در کوران موج چهارم فراگیری هنوز به قله آن هم نرسیده ایم، به این مفهوم که هنوز شرایط در بدترین شرایط خودش قرار ندارد.

کجای موج چهارم قرار داریم؟

این گزاره که ما به قله موج چهارم هم هنوز نرسیده ایم با چه استدلالی همراه است؟ وقتی علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا گفته بود هفته آینده به قله می رسیم حتما که باید با توجه به معیارهایی آن را عنوان نموده باشد، هر چند گذشت هشت روز از آن ادعا نشان داد این گفته علیرضا رئیسی هم اشتباه بوده است. ایرج حریرچی، معاون درمان وزارت بهداشت و درمان اما چند روز پیش اظهار داشت تعداد کشته های روزانه ما احتمالا به 700نفر در روز هم خواهد رسید. این عدد در حالی از زبان او اعلام شد که حریرچی مبنای آن را پیش بینی دانشگاه واشنگتن آمریکا دانسته است.

هر چند معاون درمان وزارت بهداشت اعلام نموده این مرجع یکی از معتبرترین مراکز پیش بینی بیماری ها در دنیا است اما آن را ملاک قرار نمی دهد. این مرکز پیش بینی نموده تا 25 اردیبهشت افزایش موارد مرگ در ایران تا حدود 700 مورد برسد و پس از آن فرایند نزولی شروع خواهد شد و تا اواخر خرداد به 200 مرگ روزانه خواهد رسید! سؤال این است که مبنای این پیش بینی ها چیست؟ آیا مؤلفه ای برای فهم این که کجای موج چهارم قرار داریم وجود دارد؟

این شاخص چیست که به ما می گوید هنوز به قله موج چهارم کرونا در ایران نرسیده ایم؟ مسعود یونسیان، اپیدمیولوژیست معتقد است این شاخص یک شاخص علمی که بگوییم ما با یک ابزاری آن را اندازه گیری می کنیم یا یک عدد و آماری که ما بگوییم به آن می رسیم نیست. او به جام جم می گوید: این شاخص در واقع به نوعی یک قضاوت کارشناسانه و نخبگان است که به ما می گوید ما به آن قله رسیده ایم یا نه؟ با نگاه به موارد روزانه ابتلا و مرگ ومیرها و مقایسه آن با روزهای گذشته به این نتیجه می رسیم که آیا به قله موج چهارم رسیده ایم یا خیر.

آن طور که این اپیدمیولوژیست به جام جم می گوید: مؤلفه های دیگری هم در این قضاوت مؤثر است. از جمله میزان رعایت بهداشت عمومی، محافظت از انتقال، بهداشت تنفسی و کلا اقداماتی که هم دولت و هم مردم باید انجام بدهند. یونسیان می گوید: همه اینها می تواند ابزاری برای پیش بینی این نتیجه باشد که آیا ما به سمت قله موج چهارم در حرکت هستیم؟ اما این که ما بگوییم ما به این قله رسیده یا قله موج چهارم را پشت سر گذاشته ایم مشخصا با چیزی که ما به آن منحنی اپیدمیولوژیک می گوییم و شامل مقایسه تعداد موارد با دوره های مشابه گذشته است همخوانی ندارد.

چرخه معیوب اتفاقات تکراری

هر موج تازه کرونا با مؤلفه های رفتاری ثابتی از سوی مسؤولان ستاد ملی و البته وزارتخانه بهداشت و درمان همراه است. به نظر می رسد که در یک چرخه تکراری اتفاقات مشابه قرار گرفته باشیم، ابتدای این چرخه عجیب هم تکذیب مسؤولان واقع شده است.

در حالی که استانداری بوشهر اعلام نموده هشت تبعه هندی با تست مثبت کرونا در این استان شناسایی شده اند، رئیس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می گوید: تا به امروز هیچ موردی از ابتلا به ویروس کرونای هندی در کشور شناسایی نشده است. آن طور که محمدمهدی گویا گفته هیچ موردی از ابتلا به ویروس کرونای هندی چه به صورت سرپایی و چه بستری در کشور نداشته ایم و هر نوع شایعه در این زمینه تکذیب می گردد! ادامه ماجرای رفتارهای تکراری در چرخه معیوب هم درست بر طبق فرمول ثابت موج های قبلی ادامه پیدا می نماید.

وزیر بهداشت و درمان نامه نوشته که پروازهای پاکستان و هند را متوقف کنید و از سوی دیگر اهالی بهارستان برای وزیر کشور و وزارت بهداشت خط و نشان کشیده اند که مرزهای عراق را کنترل کنید چرا که موراد ابتلای کرونای هندی در عراق دیده شده است. ادامه این چرخه قابل پیش بینی است؛ مبتلایان به ویروس کرونای هندی در ایران تایید می گردد، آمارهای ابتلا و مرگ ومیرها افزایش پیدا می نماید و البته وزیر بهداشت و درمان هم احتمالا نامه ای گلایه آمیز خواهد نوشت با این محور که؛ گفتیم مرزها را ببندید و نبستید! ادامه راه هم احتمالا گلایه و جدل مسؤولان برای مقصریابی شرایط موجود خواهد بود.

کرونای هندی بدتر از انگلیسی

این روزها بخث درباره گونه جهش یافته هندی داغ است. سعید نمکی دیروز در نامه هایی به رؤسای دانشگاه های علوم پزشکی بر ارائه مستمر گزارش کنترل مرزهای استان های شرقی، جنوب شرقی و مرزهای دریایی جنوب و پروازهای ورودی از کشورهای پاکستان و هندوستان تاکید نمود. او خواسته این گزارش ها به طور مستمر و روزانه به دفترش ارسال گردد. جلیل مختار، عضو مجمع نمایندگان استان خوزستان در مجلس هم مشاهده ویروس کرونای هندی در عراق را تهدیدی برای شهرهای مرزی به ویژه آبادان و خرمشهر دانسته و از وزرای کشور و بهداشت و درمان خواسته تا تدابیری را جهت منع تردد از این مرزها اتخاذ نمایند.

اما چرا باید از گونه هندی کرونا بترسیم؟ سرایت پذیری گونه جهش یافته انگلیسی این ویروس به گفته کارشناسان تا 70درصد بیشتر از کرونای چینی است. اما حالا ویروس شناسان معتقدند کرونای هندی در مسری بودن و شدت بیماری یک سر و گردن از کرونای انگلیسی هم بالاتر است! تنها سلاح موجود برای مبارزه با ویروس هندی رعایت کامل پروتکل های بهداشتی است.

وقتی واکسن کارایی ندارد

هراس از ویروس هندی در ایران در حالی است که هنوز به صورت رسمی ورود این ویروس به ایران تایید نشده است. هرچند تا امروز تست کرونای هشت تبعه هندی که اتفاقا سه روز پیش به ایران آمده اند، مثبت اعلام شده اما مسوولان وزارت بهداشت همچنان ورود ویروس هندی را تکذیب نموده اند.

در این میان اما آنچه از سوی بالاترین مقام بهداشتی ایران تایید شده، ورود گونه آفریقای جنوبی ویروس کروناست. سعید نمکی دیروز اظهار داشت باید خبر ناخوشی به مردم بگوید و آن خبر ناخوش این است که در یکی از استان های جنوبی برای اولین بار سه مورد ویروس آفریقای جنوبی را در یک مجموعه پیدا کردیم.

اگر در رابطه با فراگیری کرونا و گونه های هندی و انگلیسی آن همیشه مطالبه واکسیناسیون عمومی مطرح بوده است در رابطه با گونه آفریقایی آن همین سلاح هم چندان کارایی ندارد. وزیر بهداشت و درمان دیروز گفت: امیدوارم بتوانیم در این مرحله چوب سنگین بر گرده نظام سلامت با رعایت نکردن فاصله گذاری و پروتکل ها وارد نکنیم تا خدایی ننموده بعد از ویروس انگلیسی به دام شیوع گسترده ویروس آفریقای جنوبی نیفتیم که از همه اینها سرسخت تر است و بسیاری از واکسن ها رویش جواب نداده و اگر هم جواب بدهد مختصر است.

هولناکی ویروس کرونای آفریقای جنوبی در همین نکته ای است که سعید نمکی اشاره گذرایی به آن نموده است. این که حالا به گونه ای از کرونا روبه روییم که واکسن ها هم روی آن اثر قابل توجهی ندارند.

تنها راه حل، رعایت پروتکل هاست

نگاهی به نمودار فرایند درصد رعایت پروتکل های بهداشتی در کشور نشان می دهد هر موج در ایران زمانی به اوج خود رسیده که درصد رعایت پروتکل های بهداشتی به میزان قابل توجهی پایین آمده است.

این نمودار، نتیجه پایش دقیق وزارت بهداشت و آنالیز میزان رعایت پروتکل ها در یک سال گذشته است و نشان می دهد به عنوان مثال در فروردین 98 که رعایت پروتکل های بهداشتی به بالاترین حد خود رسید، باعث شد موج اول کرونا فروکش کند.

مقایسه ارتباط موج های اول تا چهارم کرونا و درصد رعایت پروتکل های بهداشتی با یک هشدار همراه است. اواخر بهار سال گذشته، موج دوم وقتی زبانه کشید که میزان رعایت پروتکل ها به 17درصد، یعنی پایین ترین میزان رسیده بود، اما در چند هفته اخیر موج چهارم در شرایطی کشور را قرمز پوش کرد که درصد رعایت پروتکل ها به 55درصد رسیده بود. این آمارها نشان می دهد هر چه جهش های ویروس بیشتر می گردد برای مقابله با آن باید پروتکل های بهداشتی با جدیت بیشتری رعایت شوند. حالا در شرایطی رعایت پروتکل های بهداشتی به گفته مسوولان وزارت بهداشت و درمان به حدود 60درصد رسیده که آنها معتقدند در برابر سرایت پذیری ویروس هندی این درصد پاسخگو نخواهد بود.