طرز تهیه مرصع پلو؛ جواهر پلوی ایرانی - وبلاگ آژانس الکترونیکی

به گزارش وبلاگ آژانس الکترونیکی، مرصع پلو از غذا های اصیل ایرانی محسوب می گردد که به خاطر رنگ بندی زیبا و جذابش، اغلب پای ثابت مهمانی ها است و زیبایی وصف ناپذیری به سفره شما می دهد.

مرصع پلو از غذاهای سنتی استان قزوین، خراسان و فارس است که از جمله غذا های مهم برای مراسم رسمی و عروسی به شمار میرود. جالب است بدانید که این غذا در خطه خراسان با نام رنگینک پلو شناخته می گردد. این پلوی مخلوط به خاطر مخلفات درخشانی که در آن به کار رفته، به پلو نگین کار یا جواهر پلو نیز معروف است. مرصع پلو از ترکیب چلو سفید با انواع خلال ها نظیر بادام و پسته و پوست پرتقال و همین طور زرشک و کشمش و گوشت مرغ یا گوشت گوسفندی آماده می گردد.

در عصر صفوی، آشپزی ایرانی پیشرفت های زیادی داشت و در همین دوران بود که تعداد زیادی از غذاهای مجلسی مانند مرصع پلو ابداع شدند. تزئین این غذا به مقدار کیفیت مواد اولیه و نحوه آماده سازی آن ها اهمیت دارد و از آنجا که انواع خلال ها زینت بخش برنج می شوند، از نظر زیبایی شبیه به فرش چشم نواز ایرانی شباهت دارد.

مرصع پلو غذایی شبیه به قیمه نثار و شیرین پلو است و معمولا با مرغ پخته می گردد؛ هرچند برای اینکه غذا خیلی رسمی تر و مجلسی تر باشد، از گوشت گوسفندی یا گوشت قلقلی در آن استفاده می نمایند. مواد اولیه مرصع پلو نسبتا زیاد است؛ اما طرز تهیه بسیار آسانی دارد و فقط باید صبر و حوصله و سلیقه داشته باشید تا یکی از برترین و خوشمزه ترین غذاهای عمرتان را تهیه و سرو کنید. برای آشنایی با طرز تهیه مرصع پلو خیلی خوشمزه با ما همراه شوید.

همه چیز درباره مرصع پلو:

• طرز تهیه مرصع پلو مرحله به مرحله
• نکات تهیه مرصع پلو
• فرق مرصع پلو با شیرین پلو
• فیلم طرز تهیه مرصع پلو
• خواص مرصع پلو
• طعم مرصع پلو

مرصع پلو مرحله به مرحله

مواد لازم:

• چهار پیمانه برنج
• دو عدد سینه مرغ
• یک عدد پیاز
• نمک و فلفل و زردچوبه از هرکدام یک قاشق مرباخوری
• یک پیمانه خلال پرتقال
• یک پیمانه خلال بادام
• یک پیمانه خلال پسته
• یک پیمانه زرشک
• یک پیمانه کشمش پلویی
• 100 گرم کره
• زعفران دم نموده غلیظ به مقدار لازم

طرز تهیه مرصع پلو

1. برنج را آبکش کنید و آن را دم بگذارید. وقتی دم کشید، مقداری از آن را بردارید و با زعفران مخلوط کنید.

2. در تابه کمی کره بریزید، دو قاشق شکر، مقداری زعفران دم نموده و خلال پرتقال که تلخی آن گرفته شده است، به تابه اضافه کنید و خیلی کوتاه در حد دو دقیقه تفت دهید. زعفران و شکر باعث می شوند که خلال های پرتقال دوباره رنگ نارنجی خود را پیدا نمایند.

3. خلال بادام را از قبل خیس کنید؛ اگر بوی گلاب را دوست دارید، می توانید آن را در گلاب خیس کنید. خلال ها را هم در کمی کره تفت دهید.

4. خلال پسته احتیاجی به خیساندن و تفت دادن ندارد؛ زیرا در این صورت رنگ آن می پرد. اگر خواستید آن را برای چند ثانیه با کره تفت دهید.

5. مقداری کره را در تابه بریزید و هم زمان زرشک و کمی زعفران دم نموده به آن اضافه کنید و در صورت تمایل یک قاشق مرباخوری گلاب به آن بزنید. برای مدت کوتاهی آن را تفت دهید؛ اما نباید رنگ آن تغییر کند.

6. کشمش را با آب ولرم برای نیم ساعت خیس نموده و آن را آبکشی کنید. بعد همراه با کمی کره در تابه بریزید و روی حرارت میانه دائم هم بزنید. همین که کره حل شد، آن را از روی حرارت بردارید؛ زیرا به سرخ شدن احتیاجی ندارد.

7. سینه مرغ را قطعه قطعه کنید و با پیاز نگینی خوردشده و زردچوبه برای 15 دقیقه تفت دهید و بعد به آن نمک و فلفل و آب اضافه کنید تا خوب بپزد و آبش کشیده گردد. سپس به آن زعفران دم نموده اضافه کنید.

8. برای کشیدن مرصع پلو، دوسوم برنج آبکشی را در ظرف سرو بکشید. روی آن، سینه ها مرغ را قرار دهید و از آب مرغ غلیظ شده روی مرغ بدهید تا برنج شما خشک نماند.

9. در ادامه مقداری برنج روی تکه های مرغ بریزید. حالا با برنج زعفرانی، زرشک، کشمش، خلال بادام، خلال پسته و خلال پرتقال روی برنج را تزیین کنید.

نکات تهیه مرصع پلو

• برنج را از یک شب جلوتر با آب و نمک خیس کنید. به مقدار ای نمک به آن بزنید که آب آن کمی شور باشد. پس از 24 ساعت آن را بشویید و در قابلمه ای که تا نیمه آب نموده اید و جوش آمده است، بریزید تا با حرارت زیاد قل قل کند. اگر برنج ایرانی مصرف می کنید، وقتی آغاز به قل قل کرد، یک استکان آب سرد درون قابلمه بریزید تا از جوش بیفتد. این شوک باعث قدکشیدن برنج می گردد. در ادامه برنج را آبکش کنید و در قابلمه موردنظر بریزید. حالا به جای اینکه روی آن آب و روغن بدهید، می توانید مقداری کره را از یخچال درآورید و با چاقو تکه تکه کنید و روی برنج قرار دهید تا کره به تدریج ذوب گردد و به خورد برنج برود و آن را معطر کند. وقتی آب و روغن روی برنج می دهید، تمام روغن در ته قابلمه جمع می گردد و برنج شما خشک باقی می ماند. وقتی برنج بخار کرد، 15 تا 20 دقیقه طول می کشد تا دم بکشد.
• برای تهیه مرصع پلو بهتر است از برنج ایرانی استفاده نموده و حتما آن را آبکش تهیه کنید.
• یادتان باشد که برنج نباید زیاد بجوشد؛ زیرا خمیر می گردد و کیفیت غذای شما را خراب می نماید. پس اگر تازه کار هستید، برنج را کمی زودتر بردارید و در صورتی که برنج سفت بود، موقع دم کشیدن، به آن کمی آب اضافه کنید. آبکش کردن برنج احتیاج به مهارت و تجربه دارد که به مرور زمان به دست می آید.

• زمانی که پوست پرتقال (فقط قسمت نارنجی) را برای خلال می گیرید، حتما سفیدی پرتقال را جدا کنید که در غیر این صورت باعث تلخی آن می گردد. برای گرفتن تلخی خلال پرتقال باید خلال ها را در مقداری آب سرد بریزید و روی حرارت زیاد بگذارید تا جوش بیاید. در این لحظه آب آن را خالی نموده و این روش را تا سه بار تکرار کنید تا تلخی آن به طور کامل گرفته گردد. به هیچ عنوان از پوست نارنگی و پرتقال پیوندی استفاده نکنید؛ هرچند استفاده از خلال نارنج بلامانع است. تلخی پوست نارنج را نیز می توانید به همان روش پوست پرتقال از بین ببرید.
• برای تهیه مرصع پلو بهتر است از سینه مرغ و مرغ بدون استخوان بهره ببرید؛ هرچند امکان استفاده از ران مرغ نیز وجود دارد.
• سینه مرغ بدون استخوان را به ابعاد دلخواه یا به صورت نوارهای یک سانتی متری برش بزنید و بعد آن را با نمک، فلفل سیاه، پیاز، زردچوبه یا زعفران مزه دار کنید و خوب با دست تان چنگ بزنید تا مواد جذب مرغ شوند و برای دو ساعت در یخچال قرار دهید تا استراحت کند. اگر به بوی بد مرغ حساس هستید، با این روش مرغ خوش طعم تری خواهید داشت؛ ضمن اینکه مرغ بافت نرم تری پیدا می نماید. اگر فیله مرغ را به صورت نواری برش دادید، آن ها را رول نموده و با خلال دندان محکم کنید یا فیله رول شده را به سیخ چوبی بکشید؛ سپس مقداری روغن در تابه بریزید و فیله ها را در آن بگذارید و در تابه را ببندید و اجازه دهید تا با آب خودش خوب مغزپخت گردد. هر چند دقیقه یک بار فیله ها را زیر و رو کنید تا کل آن سرخ گردد. برای عطر بهتر مرغ می توانید به جای روغن، از کره بهره ببرید.

• از آنجا که ته چین برای ته دیگ این غذا بسیار لذیذ است؛ می توانید موقع آبکش کردن برنج، مقداری از آن را بردارید. سه تا چهار عدد زرده تخم مرغ را با چنگال بزنید و به آن زعفران دم نموده، یک پیمانه ماست و یک دوم پیمانه روغن مایع اضافه کنید و سپس برنج را کم کم در آن بریزید تا حدی که مایه ته چین نه خیلی سفت و نه خیلی شل باشد. در کف قابلمه دو تا سه قاشق روغن بریزید، مایه ته چین را به قابلمه منتقل نموده و آن را فشرده کنید. در قابلمه را بگذارید و پنج دقیقه اجازه دهید تا خودش را بگیرد. در ادامه برنج آبکشی سفید را روی آن بریزید؛ به این ترتیب برنج با ته چین مخلوط نمی گردد.
• برای تهیه مرصع پلو با مرغ ریش ریش می توانید اول مرغ را با پیاز رنده شده و کمی روغن تفت دهید و بعد به آن نمک، فلفل، زردچوبه و کمی زعفران، یک عدد هویج، یک برش فلفل دلمه ای و در صورت تمایل یک حبه سیر اضافه کنید و در تابه را بگذارید تا مرغ آب بیندازد. 15 دقیقه بعد، حدود دو لیوان آب به آن اضافه کنید و اجازه دهید تا مرغ بپزد و آبش تقریبا کشیده گردد. با این روش مرغ حسابی خوش عطر می گردد؛ اما اگر به مرغ آب پز علاقه ندارید، تکه های مرغ را ریش ریش کنید. سپس یک عدد پیاز میانه را نگینی یا خلالی خورد کنید و تا حدی در روغن تفت دهید که سبک گردد. به آن ادویه بزنید و بعد مرغ های ریش شده را اضافه و کمی سرخ کنید. در نهایت هم می توانید کمی زعفران، کره و آب لیمو به آن بزنید و شعله را خاموش کنید. از آنجا که مرصع پلو غذای خشکی است؛ ترجیحا مقداری از آب مرغ را نگه دارید و زمان سرو غذا، روی برنج بریزید.

• مقدار خلال ها و نوع هریک کاملا سلیقه ای است؛ هرچند که در این غذا اغلب از خلال بادام، خلال پسته، پوست پرتقال و زرشک استفاده می گردد.
• هنگام تفت زرشک یادتان باشد که آن را نباید زیاد حرارت دهید؛ چراکه رنگش عوض می گردد. در نتیجه همین که دانه های شکر و کره حل شد، زرشک را از روی حرارت بردارید. استفاده از شکر باعث می گردد که ترشی زیاد زرشک از بین برود و همین طور به براق شدن آن یاری می نماید. در صورت تمایل می توانید به جای شکر، کمی عسل را با زرشک مخلوط کنید.
• طرز تهیه مرصع پلو با گوشت گوسفندی به این صورت است که اول گوشت را همرا با دو تا سه عدد پیاز خوردشده، فلفل و زردچوبه تفت دهید و بعد همراه با آب بپزید تا کم آب گردد. می توانید مقداری از آب گوشت را نگه دارید و هنگام سرو غذا به صورت سس روی برنج بریزید. باقی مراحل درست مشابه مرصع پلو با مرغ است و پس از آماده سازی خلال ها و زرشک و کشمش، روی برنج را تزیین کنید. برای تزیین روی غذا می توانید از هویج پخته و پیازداغ نیز بهره ببرید.

• طرز تهیه مرصع پلو با گوشت چرخ نموده نیز چندان سخت نیست؛ فقط باید گوشت چرخ نموده را با یک عدد پیاز رنده شده که آبش گرفته شده است، نمک و فلفل و زردچوبه خوب مخلوط کنید و ورز دهید. بعد آن ها را به مقدار یک گردو قلقلی کنید و در روغن تفت دهید. در ادامه برای مغزپخت شدن کوفته قلقلی، در تابه را بگذارید و وقتی پخت، در تابه را بردارید و کوفته ها را سرخ کنید. هنگام سرو نیز درست مشابه مرغ عمل کنید، دوسوم برنج را در ظرف بکشید، کوفته ها را روی آن بگذارید و مابقی برنج را روی کوفته ها بریزید. البته این موضوع سلیقه ای است و می توانید از کوفته ها به عنوان بخشی از تزیین روی غذا بهره ببرید.
• مواد لازم این دستور حدودا برای چهار نفر کفایت می نماید؛ اما اگر دو نفر هستید و در پی طرز تهیه مرصع پلو دو نفره می شد، به راحتی می توانید مواد اولیه را نصف نموده و یک ناهار یا شام رنگین و خوش عطر نوش جان کنید.

فرق مرصع پلو با شیرین پلو

شیرین پلو همان طور که از نامش برمی آید، شیرین است و عطر هل و گلاب و زعفران می دهد و خلال ها در لابه لای برنج ریخته شده و از هویج خلالی نیز در آن استفاده می گردد. علاوه بر این، برای تهیه این غذا به سبک قزوینی باید در کنارش کوکوی شیرین سرو کنید. در حالی که، مرصع پلو اصلا شیرین نیست و خلال ها روی برنج قرار می گیرند.

فیلم طرز تهیه مرصع پلو

خواص مرصع پلو

مرصع پلو حاوی انواع ویتامین های A ،C ،E ،K، ویتامین های B، کربوهیدرات، سدیم، کلسیم، پروتئین، اسید فولیک، سلنیوم، پتاسیم، منیزیم، منگنز، فسفر، آهن، فیبر، روی، اسید چرب امگا 3 و... است.

اسید آمینه تریپتوفان موجود در این غذا تاثیر بسزایی در فراوری ساخت هورمون سروتونین در خون دارد؛ هورمونی که باعث ایجاد شادی و نشاط در افراد می گردد و به برطرف استرس، اضطراب و افسردگی یاری می نماید. علاوه بر این، مرصع پلو در بهبود عملکرد مغز و سیستم عصبی موثر است و می تواند به تقویت حافظه بینجامد و مانع از ابتلا به پارکینسون و آلزایمر گردد.

این غذای خوشمزه دارای کلسیم، منیزیم، فسفر و سلنیوم است؛ ویتامین هایی که در استحکام استخوان ها و دندان ها تاثیر دارند و از همین رو مانع از پوکی استخوان و آرتروز می شوند. پروتئین غذا نیز نقش موثری در افزایش انرژی و تقویت عمومی بدن دارد و به این ترتیب، برای ورزشکاران و بدنسازان مفید است.

افراد دچار کم خونی و همین طور زنان باردار می توانند از مرصع پلو نهایت استفاده را ببرند؛ چراکه اسید فولیک، آهن و ویتامین B12 موجود در آن باعث افزایش تعداد گلبول های قرمز خون می گردد و کم خونی را برطرف می نماید. البته زعفران این غذا برای زنان باردار باید حذف گردد. از دیگر خواص مرصع پلو می توان به این موارد اشاره نمود:

• تقویت بینایی و جلوگیری از آب مروارید و تباهی لکه زرد (دژنراسیون ماکولا) به دلیل داشتن ویتامین A و املاح معدنی
• شادابی و طراوت پوست و مو
• جلوگیری از بروز بیماری های قلبی و عروقی به دلیل داشتن منیزیم
• تقویت سیستم ایمنی بدن و محافظت در برابر انواع سرطان ها به واسطه وجود ویتامین های A ،C ،E و زآگزانتین

طعم مرصع پلو

مرصع پلو از آن دست غذاهای مجلسی است که تهیه مواد اولیه آن موقع زیادی نمی برد و فقط باید سر فرصت آن را با تمام هنر و سلیقه خود تزیین کنید. امکان ندارد که مرصع پلو را برای یک مهمانی درست کنید و مهمانان پس از صرف غذا، تا مدت ها از آن تعریف و تمجید ننمایند. بی شک جلوه رنگارنگ و زیبای این غذا با آن خلال ها و طعم ترش و شیرین زرشک و کشمش و عطروبوی زعفران، برای همواره در فکر مهمانان باقی می ماند.

امروز در این مقاله از وبلاگ آژانس الکترونیکی با یک پلوی جواهری آشنا شدید؛ غذای بسیار خوشمزه ای که حتی بدغذاترین افراد برای خوردنش وسوسه می شوند. در صورتی که در تهیه مرصع پلو تخصص دارید، خشنود می شویم که تجربه های خود را در پایین این مقاله برای ما بگویید. حتی می توانید از فرایند تهیه مرصع پلو عکاسی کنید و با تگ کردن وبلاگ آژانس الکترونیکی در اینستاگرام ([email protected])، آن را با کاربران وبلاگ آژانس الکترونیکی به اشتراک بگذارید تا آن ها نیز برای درست کردن این غذای اشتهابرانگیز و رنگارنگ ترغیب شوند.