کتاب به قدرت رسیدن محمد بن سلمان-6، شاهزاده جوان از سردرگمی تا رسیدن به قدرت با ابزار پدر - وبلاگ آژانس الکترونیکی

به گزارش وبلاگ آژانس الکترونیکی، محمد بن سلمان به دلیل رفتارهای خاص و متفاوت از سایر خواهر و برادرانش بسیار مورد توجه ملک سلمان بود و این امر موجب شد تا پادشاه سعودی او را به عنوان ولیعهد برگزیند.

به گزارش گروه بین الملل وبلاگ آژانس الکترونیکی٬ چند هفته قبل روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز بخش های مهمی از کتاب ام بی اس: به قدرت رسیدن محمد بن سلمان را منتشر نموده که بن هوبارد نویسنده آن٬ مدیردفتر این روزنامه در بیروت است.

این کتاب در چندین فصل به چاپ رسیده است و جنجال و سرو صدای زیادی نیز به پا کرد.

فصل آخر-نقش ملک سلمان در به قدرت رسیدن پسرش

زمانی که محمد بن سلمان ولیعهد جوان سعودی به اواسط دهه دوم زندگی خود رسید هیچ کس نمی توانست اینگونه تصور کند که او تنها یک شاهزاده عادی است که در تجارت فعالیت داشته و گاهی برای مسافرت به کشورهای خارجی می رود.

در این زمان بروز مرگ و میر در خاندان سلطنتی سعودی موجب صعود شاهزاده سلمان به همراه پسرش محمد شد.

در جولای 2011 همسر اول سلمان پایان پس از یک نبرد طولانی با بیماری کلیه٬ باخت و از جهان رفت. پس از آن سلطان بن عبدالعزیز ولیعهد وقت عربستان که شانس دوم نشستن بر تخت پادشاهی بود بر اثر سرطان روده درگذشت. سپس نایف بن عبدالعزیز ولیعهد سعودی در سال 2012 که از بیماری قلبی رنج می برد نیز از جهان رفت.

به این ترتیب ملک عبدالله پادشاه سابق عربستان٬ شاهزاده سلمان را به عنوان ولیعهد منصوب کرد و این شاهزاده سعودی شانس اول نشستن بر تخت پادشاهی عربستان را به دست آورد که می توانست فرصتی برای پسرش نیز باشد.

محمد بن سلمان هیچگاه علنا درباره برنامه هایش برای فرایند سیاسی خود صحبت نمی کرد؛ اما بارها اعلام نموده بود که می خواهد یک حاکم جدید برای عربستان باشد و از روش های سنتی حکومتی در این کشور عبور کند.

وی در مصاحبه ای با بلومبرگ ابراز داشت: من عناصری دارم که می توانند بسیار بیشتر از آنچه در اختیار استیو جابز یا مارک زاکربرگ و یا بیل گیتس بود برای من فراهم نمایند؛ من از روش های آنها پیروی نموده ام و این فکر در دوران نوجوانی به ذهنم خطور کرد.

اما از نظر ملک عبدالله میزان تجربه و آگاهی محمد بن سلمان با جاه طلبی هایش تناسبی نداشت. وی شاهزاده سلمان را به عنوان وزیر دفاع عربستان منصوب کرد ٬ اما مانع ورود محمد بن سلمان به همراه پدرش به این وزارتخانه شد. مدتی پس از آن ملک عبدالله به اصرار سلمان٬ محمد را به عنوان رئیس دیوان ولیعهد و مدیر دفتر پدرش در وزارتخانه منصوب کرد.

دوران زندگی محمد بن سلمان در اواسط بیست سالگی هنوز مبهم بود و خودش هم نمی دانست می خواهد چه کار کند؛ شاید علت این امر آن بود که واقعا کاری انجام نمی داد و همچنین بعد از ماجرای فرستادن گلوله برای کارمند بنگاه املاک (در فصل های گذشته به آن اشاره کردیم) کوشش می کرد تا چهره خود را بهبود ببخشد.

اما نکته روشن آن است که شاهزاده جوان تا قبل از اینکه به طور ناگهانی در سال 2015 در معرض توجهات قرار بگیرد هیچ کاری انجام نداده بود؛ به این صورت که نه تجربه نظامی داشت٬ نه مدرک تحصیلی از دانشگاه های خارجی و نه بر یک زبان خارجی تسلط داشت و نه در کشورهایی مانند آمریکا و اروپا و سایر کشورهای غربی زندگی نموده بود.

همین پیشینه برای محمد بن سلمان بعدها در روش هایی که او برای رسیدن به قدرت استفاده می کرد تاثیرات خود را نشان داد.

اما شناخت نسبتا عمیقی که بن سلمان از عربستان و جامعه آن داشت٬ این امکان را به او داد تا کمی موفقیت آمیز عمل کند؛ تا جایی که اغلب مردم تصور نمی کردند که محمد بن سلمان قادر به انجام این کارها باشد. اما شاهزاده جوان سعودی بر خلاف شناختی عمیق خود نسبت به کشورش٬ درک چندانی از غرب و روش های تعامل با هم پیمانان غربی عربستان به ویژه آمریکا نداشت.

همین موضوع برای او تبدیل به یک نقطه ضعف شده و سبب شد تا در رابطه با ماجراجویی های خود محاسبات اشتباهی داشته باشد.

با توجه به تفاوت های زیادی که در پیشینه محمد بن سلمان نسبت به سایر برادرانش در زمینه تجربه و آگاهی وجود داشت٬ این سوال مطرح می گردد که چرا پدرش او را انتخاب کرد تا یک راستا اشتباه را برای اداره کشور در پیش بگیرد که البته او هیچگاه درباره این موضوع صحبت نکرد.

شاید سلمان از چشم انداز پدرش عبدالعزیز بنیان گذار حکومت سعودی که پیشنهاد یک تاجر آمریکایی برای فرستادن فرزندان خود برای تحصیل به خارج از کشور را رد کرد پیروی می کرد.

به گفته دو نفر از نزدیکان خانوادگی سلمان٬ در آن موقع پادشاه عبدالعزیز می گفت: برای اینکه شخصی رهبر کشور خود گردد باید در کشور و ملت خود آموزش ببیند و در محیطی که سنت ها و آداب کشور خودش وجود دارد رشد کند.

اما خواهر و برادران بزرگتر سلمان که به تحصیل در خارج از کشور پرداخته و با زبان انگلیسی صحبت می کردند٬ ارتباط ضعیفی با پدرانشان داشتند و البته همین موضوع موجب ارتباط کمرنگ آنها شده بود. اما در سوی دیگر سلمان مردی سنتی بود و طبق آداب و فرهنگ عربستان غذا را با دست می خورد؛ محمد بن سلمان نیز اینگونه بود و توانست توجه و تحسین پدرش را جلب کند.

با وجود اینکه روش های خشن محمد بن سلمان در اداره کشور بسیاری از نزدیکانش را آزار می دهد؛ اما پدرش از این موضوع ناراحت نبوده و معتقد است پسرش شاهزاده جوانی است که احساس می نماید کشورش به او احتیاج دارد.

یکی از افراد نزدیک به خانواده سلمان این طرز تفکر پادشاه سعودی را در این عبارت خلاصه می نماید: برای تعامل با بادیه نشینان احتیاج به یک بادیه نشین است.

در بهار سال 2014 باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا جوزف ویلیام وستفال را به عنوان سفیر خود در عربستان به ریاض فرستاد. فستوال که 66 سال داشت در زندگی حرفه ای خود در تعدادی از دانشگاه ها فعالیت داشته و مدتی نیز در وزارت دفاع کار مشغول بوده است.

او مردی بزرگ الجثه بود و رفتارهای خاصی داشت که همکارانش را آزار می داد؛ اما سعودی ها از طرز رفتار و علاقه او به گپ زدن قبل از آغاز کار بسیار استقبال می کردند.

بعد از اینکه وستفال در سِمت خود مشغول به فعالیت شد٬ یکی از کارکنان یک کلیپ ویدئویی از بن سلمان که با همراهانش در حال قدم زدن در یک کارخانه بود به او نشان داد. او می گوید که در این فیلم سلمان یک لباس فرم به تن داشت و برای پسرش صحبت می کرد٬ محمد بن سلمان نیز یک دفترچه یادداشت در دست داشت و نکات را می نوشت.

در این میان محمد بن سلمان توجه سفیر اوباما را به خود جلب نموده و او گفت بی تردید او پسر مورد علاقه پدرش است.

در آن موقع ملک عبدالله از بیماری های بسیاری رنج می برد و وستفال هرازگاهی با سلمان ملاقات می کرد. او در این ملاقاتها می دید که محمد بن سلمان دائما در گوشه ای ایستاده و حرف نمی زند. وستفال خواست تا ملاقاتی با این شاهزاده جوان داشته باشد و می دانست که محمد بن سلمان نیز بسیار شاد خواهد شد؛ چرا که پیش از این با هیچ شخصیت برجسته ای از سفارت آمریکا خواهان صحبت با او نشده بود.

وستفال می گوید بعداز صحبت با او متوجه شدم که شاهزاده جوان سعودی طمع زیادی برای رسیدن به قدرت دارد و ممکن است برای تحقق هدف خود دست به کار گردد.

بن هوبارد نویسنده این کتاب به زبان عربی صحبت می نماید و بیش از یک دهه در خاورمیانه کار نموده است وی اخبار کودتاها ، جنگ های داخلی ، اعتراضات ، گروه های جهادی و موضوعات مذهبی و فرهنگ عمومی را در بیش از 10 کشور از جمله سوریه ، عراق ، لبنان ، عربستان سعودی ، ترکیه ، مصر و یمن پوشش داده است. این نخستین کتاب او با عنوان: ام بی اس: به قدرت رسیدن محمد بن سلمان است.